I. NGÀY THẾ GIỚI PHÒNG CHỐNG LAO 24/03

1. Giới thiệu:

Ngày 24/03/2025, Bệnh viện Phổi trung ương – Chương trình Chống lao quốc gia  tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Thế giới phòng chống lao tại trung tâm Hội nghị Quốc tế( 11 Lê Hồng Phong, Ba Đình, Hà Nội), đây là sự kiện chính trị quan trọng nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về những ảnh hưởng nghiêm trọng của bệnh lao tới sức khỏe con người, kinh tế và xã hội.

Cách đây 143 năm, vào ngày Chủ nhật, 24/03/1882, tại Berlin, bác sỹ người Đức Robert Koch đã công bố việc phát hiện ra vi khuẩn lao, mở ra con đường chẩn đoán và chữa khỏi căn bệnh này.

Kế thừa và phát huy “tinh thần Phạm Ngọc Thạch” – Cố Bộ trưởng Bộ Y tế đầu tiên, Viện trưởng viện chông lao trung ương, người thầy lớn của chuyên nghành lao và Bệnh phổi, người đã đạt nền móng cho công tác phòng chống lao tại Việt Nam Bênh Viện Phổi trung ương – chương trình chống lao Quốc gia(CTCLQG) đã, đang và sẽ tiếp tục đẩy mạnh các can thiệp phòng chống lao một cách toàn diện, hiệu quả từ trung ương đến địa phương và đã đạt được những kết quả tích cực trong năm vừa qua.

2. Chủ đề Ngày Thế giới phòng chống lao thế giới năm 2025

Công tác phòng chống lao trên thế giới đã bước sang một trang mới sau thành công của Hội nghị Cấp cao của Liên hợp quốc về bệnh lao được tổ chức vào tháng 9 năm 2023 với sự tham gia của các quốc gia thành viên của Liên hợp quốc thể hiện cam kết chính trị, tinh thần quyết tâm cao nhất từ trước đến nay trong cuộc chiến phòng chống lao.

Tiếp nối sự thành công và lan tỏa mạnh mẽ những kết quả trong  hai năm 2023,2024, chủ đề Ngày thế giới phòng chống lao trên toàn cầu năm nay là:

“YES! WE CAN END TB: COMMIT, INVEST, DELIVER”

Còn 6 năm nữa để thực hiện mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2030, chủ đề năm nay nhấn mạnh tầm quan trọng của cam kết bền vững, đầu tư nguồn lực và hành động hiệu quả các biện pháp can thiệp quan trọng đối với công tác phòng ngừa, chẩn đoán, điề trị và chăm sóc bệnh lao.

“Cam Kết”: Nhắc nhở những cam kết của các quốc gia tại Hội Nghị cấp cao của Liên Hiệp quốc về bệnh lao được tổ chức vào tháng 9 năm 2023. Tuy nhiên, chỉ cam kết thôi là chưa đủ, cần phải hành động cụ thể  qua các chiến lược và chính sách cho hoạt động Phòng chống lao tại mỗi quốc gia.

“Đầu Tư”: Cần đẩy mạnh, mở rộng đầu tư đa dạng các nguồn lực để đẩy nhanh nỗ lực chấm dứt bệnh lao vào năm 2030.

“Hành Động”: Thực hiện các cam kết và đầu tư hiệu quả thể hiện ở kết quả can thiệp trên những người hưởng lợi trực tiếp bị ảnh hưởng bởi bệnh lao. Cần tăng cường mở rộng các biện pháp an thiệp dựa trên bằng chứng, phát hiện chủ động, tích cực ca bệnh lao, chẩn đoán sớm và chính xác, điều trị dự phòng và chăm sóc chất lượng cao cho bệnh nhân lao. Sự tham gia của cộng đồng, xã hội và sự hợp tác đa nghành là điều cần thiết để thực hiện.

3.  Chủ đề Ngày thế giới phòng chống lao của Việt Nam năm 2024:

Trên cơ sở chủ đề Ngày thế giới phòng chống lao thế giới, chủ đề của Việt Nam năm 2025 là:

VIỆT NAM CAM KẾT, ĐẦU TƯ, HÀNH ĐỘNG

ĐỂ CHẤM DỨT BỆNH LAO.

Hòa  chung và hưởng ứng mạnh mẽ lời kêu gọi trên toàn cầu, chủ đề ngày thế giới phòng chống lao của Việt Nam như lời khẳng định những nỗ lực cam kết, đầu tư, hành động ở mức cao nhất trong công tác phòng chống lao tại Việt Nam.

Chủ đề này mang đến cơ hội suy ngẫm về tầm quan trong của cam kết bền vững, đầu tư  nguồn lực và hành động hiệu quả cho các can thiệp đối với công tác dự phòng chẩn đoán, điều trị và chăm sóc bệnh lao.

Đặc biệt, trong năm 2024 công điện số 25/CĐ – TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác phòng chống bệnh lao 24/03/2024 đã đẩy mạnh những nỗ lực phòng chống lao trên toàn quốc, mang lại những kết quả vượt bậc thể hiện qua những con số ấn tượng nhất từ trước tới nay với số bệnh nhân lao được phát hiện trên 113.000 ca ( tăng 7% so với năm 2023), tỷ lệ lao có bằng chứng vi khuẩn học là 72,8%, tỷ lệ điều trị thành công đạt trên 90% (cao hơn tỷ lệ toàn cầu ở mức 88%). Thành công này là nhờ vào việc đẩy mạnh hoạt động xét nghiệm, áp dụng chiến lược 1X(Xpert), 2X( X-quang và xét nghiệm Xpert) để chẩn đoán sớm bệnh lao tại các cơ sở y tế trên toàn quốc.

Mặc dù vậy tình hình bệnh lao tại nước ta còn rất nặng nề, TCYTTG ước tính Việt Nam có khoảng 182.000 bệnh lao mới, 9.900 bệnh nhân lao kháng thuốc và có khoảng 11.000 người tử vong do lao hàng năm. Năm 2023 Việt Nam đứng thứ 12/30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất thế giới và đứng thứ 10/30 quốc gia có số lượng bệnh nhân lao kháng thuốc cao nhất toàn cầu.

Mục tiêu chấm dứt bệnh lao rất cần sự ủng hộ, cam kết của lãnh đạo các cấp, các ban/nghành/đoàn thể và toàn xã hội để đảm bảo nguồn tài chính bền vững, triển khai đồng bộ các can thiệp phòng chống lao từ trung ương đến địa phương.

II. TÓM TẮT THÀNH TỰU NỔI BẬT CỦA CHƯƠNG TRÌNH CHỐNG LAO QUỐC GIA NĂM 2024 VÀ PHƯƠNG HƯỚNG NĂM 2025.

1. Thành tựu nổi bật:

- Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm đến công tác  phòng chống lao được thể hiện thông qua sự cam kết mạnh mẽ trong công tác phòng chống bệnh lao với nhiều chính sách và hành động cụ thể.

- Về chính sách đã xây dựng một khung pháp lý toàn diện và vững chắc cho công tác phòng chống bệnh lao. Nền tảng quan trọng được đạt ra từ luật phòng chống bệnh truyền nhiễm số 03/2007/QH12 và được cụ thể hóa qua nghị quyết 20-NQ/TW về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Đặc biệt, quyết định số 374/QĐ-TTg ngày 17-03-2014 của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt chiến lược quốc gia phòng chống lao đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, tạo định hướng chiến lược dài hạn cho công tác này.

Bên cạnh đó Chính phủ ban hành công điện 25/04/2024 về việc tăng cường công tác phòng chống bệnh lao và Quyết định số 1208/QĐ-TTg ngày 17/10/2024 về việc kiên toàn Ủy ban Quốc gia chấm dứt bệnh lao. Các văn bản chuyên môn như hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và dự phòng bệnh lao(quyết định số 162/QĐ-BYT ngày 19/01/2024) hướng dẫn triển khai hoạt động phát hiện bệnh lao gắn với các cơ sở khám bệnh chữa bệnh(quyết định số 2627/QĐ-BYT ngày 05/09/2024).

- Về chỉ đạo tổ chức thực hiện, Chính phủ yêu cầu các Bộ, ban, ngành, cơ quan trung ương, địa phương và toàn xã hội tập trung nguồn lực, tích cực tham gia các hoạt động tăng cường phát hiện, hỗ trợ người bệnh lao nhằm hướng tới mục tiêu chấm dứt bệnh lao tại Việt Nam. Đồng thời yêu cầu tăng cường năng lực hệ thống các cơ sở khám bệnh chữa bệnh(công lập và tư lập) đặc biệt là hệ thống y tế cơ sở, tăng cường công tác phát hiện và điều trị bệnh lao, phân bổ nguồn lực từ ngân sách địa phương cho công tác phòng chống bệnh lao trên địa bàn.

- Về  kiện toàn tổ chức, ngày 17/10/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định số 1208/QĐ-TTg ngày 17/10/2024 về việc kiện toàn Ủy ban Quốc gia chấm dứt bệnh lao, tạo điều kiện để Ủy ban Quốc gia tăng cường hoạt động, tăng cường tham mưu, đề xuất kịp thời và kiến nghị với Chính phủ các biện pháp, cơ chế chính sách, đôn đốc các Bộ, ngành, địa phương triển khai các giải pháp chấm dứt bệnh lao.

- Việt Nam vẫn năm trong nhóm 30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất trên toàn cầu mặc dù đã đạt những tiến bộ đáng kể trong kiểm soát bệnh lao. Tỷ lệ hoàn thành điều trị là 89,1% ở người bệnh lao nhạy cảm, và trên 70% ở người bệnh lao kháng thuốc, tỷ lệ này vượt trội so với trung bình trên toàn cầu. Hệ thống y tế được phát triển rộng khắp 63 tỉnh/thành phố có đơn vị chống lao, 865 cơ sở điều trị 406 máy GeneXpert, đây là kỹ thuật xét nghiệm lao tiên tiến nhất hiện nay đã được trang bị cho các cơ sở y tế.

- Sau khi Công điện của thủ tướng chính phủ được ban hành, Bệnh viên phổi trung ương – Chương trình chống lao quốc gia (BVPTƯ-CTCLQG) đã tổ chức thành công Hội nghị triển khai công điện số 25/CĐ-TTg của thủ tướng chính phủ và sơ kết công tác phòng chống lao 6 tháng đầu năm 2024 vào ngày 18/10/2024 tại thành phố Đà Nẵng, triển khai hoạt động đánh giá và chuẩn bị cho hội nghị tổng kết 10 năm  thực hiện chiến lược quốc gia phòng chống lao đến năm 2020 và tầm nhìn 2030. Bệnh viện đã khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo và triển khai các hoạt động phát hiện chủ động, tích cực các bệnh lao và các bệnh hô hấp tại cộng đồng và các cơ sở y tế trên phạm vi toàn quốc. Truyền thông hiệu quả huy động sự tham gia của cộng đồng, các tổ chức dân sự xã hội, Bộ, Ban, Nghành tăng cường công tác phòng chống lao, giảm kỳ thị phân biệt đối xử với người bệnh lao, tăng cường tiếp cận của người dân với các cơ sở y tế. Năm 2024, CTCLQG đã đạt kết quả tốt nhất từ trước đến nay với số bệnh nhân lao được phát hiện và thu nhận vào điều trị là 113.454 ca bệnh(tăng 7% so với năm 2023), tỷ lệ lao có bằng chứng vi khuẩn là 72,8%, tỷ lệ điều trị thành công đạt trên 90%(cao hơn tỷ lệ này trên toàn cầu ở mức 88%).

2. Phương hướng hoạt động

- Đưa chương trình đào tạo về bệnh lao là một phần nội dung bắt buộc trong các trường đào tạo nhân lực y khoa để các thầy thuốc có sẵn kiến thức về bệnh lao trong quá trình hành nghề. Khi cấp giấy phép hành nghề/chứng chỉ hành nghề, cần có nội dung về kiến thức, quy trình phát hiệ lao để các bác sỹ có đủ kiến thức thực hiện sàng lọc lao cho tất cả người dân đến khám bệnh.

- Mở rộng tăng cường khám phát hiện chủ động lao gắn liền với y tế cơ sở trên toàn quốc. Các cơ sở y tế phải sàng lọc lồng ghép trong khám bệnh chữ bệnh thường quy.

- Tuyến y tế cơ sở khám bệnh ban đầu gắn với thông tin sàng lọc lao vào sổ khám bệnh điện tử.

- Nâng cao chất lượng mạng lưới chẩn đoán lao bằng sử dụng rộng rãi xét nghiệm Xpert.

- Phối hợp với các đối tác tăng cường mở rộng sàng lọc phát hiện bênh lao trong khu vực trai giam, khu công nghiệp/khu chế xuất, và các cơ sở y tế tư nhân. Vận động chính sách để yêu cầu việc sàng lọc lao phải là một cấu phần bắt buộc của khám sức khỏe định kỳ trong các khu công nghiệp.

- Xây dựng kế hoạch chiến lược phòng chống lao quốc gia giai đoạn 2026-2030, đề xuất quỹ toàn cầu giai đoạn 2027-2030 và chiến lược quốc gia, phòng chống bệnh lao đến năm 2030, tầm nhìn 2035. Tăng cường cho hoạt động truyền thông, huy động xã hội để vận động nguồn ngân sách ngân sách địa phương cho hoạt động phòng chống lao.

III. Quỹ Hỗ Trợ Người Bệnh Chiến Thắng Bệnh Lao

“Quỹ hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh lao - PASTB” được Bộ trưởng Bộ nội vụ đã ký, ban hành số 949/QĐ-BNV ngày 23 tháng 11 năm 2023( thay thế quyết định số 380/QĐ-BVN ngày 16 tháng 03 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ) . Đây là một quỹ từ thiện, phi lợi nhuận, nhằm hỗ trợ chăm sóc, dự phòng, điều trị cho người bệnh lao, người bị ảnh hưởng bởi lao, có phạm vi hoạt động trên toàn quốc. Hoạt động hỗ trợ người bệnh được triển khai từ tháng 7/2018, ban đầu hỗ trợ tập trung tại Bệnh viện phổi trung ương, sau đó triển khai rộng rãi tại 63 tỉnh/thành phố trên cả nước.

Qua hơn 6 năm hoạt động, Quỹ hỗ trợ mua thẻ BHYT, đồng chi trả phí điều trị nội trú, ngoại trú cho gần 11.300 người bệnh lao nghèo, hoàn cảnh khó khăn trên khắp cả nước, với tổng số tiền 11.3 tỷ đồng. Nhờ đó, nhiều người bệnh đã vượt qua rào cản tài chính, mặc cảm xã hội để sớm ổn định cuộc sống.

Quỹ cam kết công khai minh bạch, mọi khoản tài chính, đảm bảo số tiền đóng góp được sử dụng đúng mục đích và đến tay người bệnh một cách hiệu quả nhất.

Hãy cùng chúng tôi tiếp tục hành trình đầy ý nghĩa này! Mỗi năm, ngày thế giới  phòng chống lao(24/03) là dịp để cộng đồng cùng hành động vì mục tiêu xóa bỏ bệnh lao. Nhân dịp này, chúng tôi kêu gọi sự chung tay của cộng đồng để mang đến cơ hội sống khỏe mạnh cho hàng nghìn bệnh nhân.

Quý vị có thể ủng hộ quỹ theo các hình thức sau:

- Truy cập website và quét mã QR để ủng hộ: https://pastb.vn

- Chuyển khoản trực tiếp:

+ Chủ tài khoản: Quỹ hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh lao

+ Số tài khoản:1600288699

+ Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Sở Giao dịch 3

Mỗi đóng góp của quý vị không chỉ giúp bệnh nhân lao có cơ hội điều trị tốt hơn mà còn góp phần hiện thực hóa mục tiêu “Vì một Việt Nam không còn bệnh lao”.

(nguồn: Internet )

IV. Một Số Khẩu Hiệu Ngày Thế Giới Phòng Chống Bệnh Lao Năm 2025

1.VIỆT NAM CAM KẾT, ĐẦU TƯ, HÀNH ĐỘNG ĐỂ CHẤM DỨT BỆNH LAO !

2.TÍCH CỰC TRIỂN KHAI CÔNG ĐIỆN SỐ 25/CĐ-TTG CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG LAO

3. “TINH THẦN PHẠM NGỌC THẠCH”- KIM CHỈ NAM TRONG CÔNG CUỘC PHÒNG CHỐNG LAO

4. XÓA SẠCH BỆNH LAO ĐỂ CỨU LẤY SINH MẠNG CỦA HÀNG CHỤC NGHÌN NGƯỜI MỖI NĂM

5. BẢO VỆ LÁ PHỔI NGƯỜI VIỆT KHỎI BỆNH LAO- KẺ GIẾT NGƯỜI THẦM LẶNG

6. VẬN DỤNG NGUYÊN TẮC: KHOA HỌC – DÂN TỘC – ĐẠI CHÚNG ĐỂ CHẤM DỨT BỆNH LAO

7. HƯỞNG ỨNG NGÀY THẾ GIỚI PHÒNG CHỐNG LAO 24/03/2025

8. NGUY CƠ MẮC LAO KHÔNG PHÂN BIỆT AI

9. SÀNG LỌC LAO-TIẾP CẬN DỄ DÀNG-PHƯƠNG PHÁP HIỆN ĐẠI-CHÍNH XÁC TUYỆT ĐỐI!

10. PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA Y TẾ CƠ SỞ TRONG CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG LAO!

11. THAY KỲ THỊ-BẰNG ĐỘNG VIÊN-CHUNG TAY ĐẨY LÙI BỆNH LAO!

12. ĐÚNG THUỐC-ĐÚNG LIỀU-ĐỦ THỜI GIAN-BỆNH LAO SẼ KHỎI!

13. MẠNG LƯỚI CƠ SỞ Y TẾ ĐỦ NĂNG LỰC TRIỂN KHAI HOẠT ĐỘNG RỘNG KHẮP LÀ LÁ CHẮN BẢO VỆ CỘNG ĐỒNG TRƯỚC BỆNH LAO!

14. TẮNG CƯỜNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ CAO TRONG QUẢN LÝ BỆNH PHỔI VÀ KIỂM SOÁT LAO!

15. TRỊ LAO CHO HẾT MỘT LẦN-CHO NGƯỜI KHỎE MẠNH MƯỜI PHẦN AN TÂM!

16. LAO TIỀM ẨN-KHÔNG HO CHẲNG SỐT-NHỚ ĐỪNG CHỦ QUAN!

17. DÙ MẮC LAO- ĐÙNG LO LẮNG-SẼ KHÔNG SAO-BHYT SẼ LO ÂU-CHIA GÁNH NẶNG!

18. PHÒNG CHỐNG LAO TRÁCH NHIỆM CỦA CÁC CẤP,  CÁC NGHÀNH VÀ BẢN THÂN NGƯỜI DÂN, TIẾN TỚI THANH TOÁN BỆNH LAO!